1. วิธีดำเนินการ
การพัฒนาสภาพแวดล้อมในโรงเรียนที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้
ของนักเรียน โรงเรียนบ้านนา “นายกพิทยากร” อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก
1. สภาพปัญหาการบริหารจัดการสถานศึกษาและคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา
ยุคศตวรรษที่ 21 เป็นยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงในหลาย ๆ ด้าน ทั้งด้านเทคโนโลยี สังคมและวัฒนธรรม การเตรียมความพร้อมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ทักษะที่จำเป็นในโลกแห่งการเปลี่ยนแปลงนี้จะทำให้ผู้เรียนสามารถเติบโตไปพร้อม ๆ กับความรู้ที่จะสามารถนำไปใช้ในการดำรงชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ องค์ประกอบหนึ่งที่มีความสำคัญในการส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษ ที่ 21 ให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน คือ การจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่ดีและเหมาะสม ซึ่งการจัดกระบวนการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 บทบาทของครูได้ปรับเปลี่ยนบทบาทตนเองจากผู้สอน ไปเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติ สามารถแสวงหา ความรู้ด้วยตนเองได้ ฉะนั้นการสนับสนุนการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ทางด้านสภาพแวดล้อมการเรียนรู้จึงเป็นปัจจัยสนับสนุนให้การจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอน สภาพแวดล้อมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 แบ่งออกได้เป็น 2 องค์ประกอบด้วยกัน คือ สภาพแวดล้อมการเรียนรู้ทางด้านกายภาพและทางด้านจิตวิทยาด้านกายภาพทั้งภายในห้องเรียนและนอกห้องเรียน ควรจัดให้มีความเหมาะสมเอื้อต่อการเรียนรู้ส่วนด้านจิตวิทยานั้น ควรสร้างสภาพแวดล้อมในการส่งเสริมสัมพันธภาพที่ดี ความรู้สึกที่ดีให้เกิดขึ้นเพื่อให้ผู้เรียนมีแรงบันดาลใจและมีความรู้สึกที่ดีจนนำไปสู่ การเรียนรู้ให้เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ยังได้ประกาศนโยบายด้านความปลอดภัย ในพัฒนาระบบและกลไกในการดูแลความปลอดภัยให้กับผู้เรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษาและสถานศึกษา รวมถึงการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะที่ดี
ผู้บริหารโรงเรียนบ้านนา “นายกพิทยากร” ได้ตระหนักเห็นความสำคัญของการพัฒนาสภาพแวดล้อมในโรงเรียนที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ ของนักเรียน ซึ่งการพัฒนาสภาพแวดล้อมในโรงเรียนเป็นสิ่งสำคัญช่วยให้พัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพได้ จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องมีการจัดสถานศึกษา เพื่อให้มีสภาพแวดล้อมที่ดีและเอื้อต่อการเรียนการสอน เพราะจะเป็นการกระตุ้นนักเรียนให้เกิดการอยากเรียนและมีการพัฒนาตนเองเพื่อเพิ่มศักยภาพของผู้เรียน ไปสู่เป้าหมายที่ต้องการ
จากที่กล่าวมาข้างต้น ข้าพเจ้าในฐานะผู้บริหารโรงเรียนจึงมีแนวคิดที่จะพัฒนาสภาพแวดล้อมในโรงเรียนที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ของนักเรียน โรงเรียนบ้านนา “นายกพิทยากร” อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก ยึดหลักการพัฒนาด้วย 3 เต็ม คือ ความเต็มที่ เต็มเวลา และเต็มใจ โดยการมีส่วนร่วม จากทุกภาคส่วน ผู้บริหาร ครูผู้สอนและบุคลากรที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญ มีการส่งเสริมการทำงานเป็นทีมที่จะต้องสำรวจสภาพแวดล้อมโดยรอบ มีความทุ่มเท เสียสละ ดำเนินการพัฒนาตามวงจรคุณภาพ PDCA มีการขับเคลื่อนดำเนินการ กำกับ ติดตามและตรวจสอบโดยผู้อำนวยการโรงเรียน รองผู้อำนวยการโรงเรียน หัวหน้ากลุ่มบริหารงานทั้ง 4 ฝ่าย เพื่อให้โรงเรียนมีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้และมุ่งเน้นการใช้ประโยชน์ของพื้นที่ ในการพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียนขึ้นอยู่กับการสร้างบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ที่โรงเรียนจัดขึ้น ไม่ว่าจะจัดในห้องเรียนหรือบริเวณต่าง ๆ ในโรงเรียน ล้วนเป็นสภาพแวดล้อมที่มีผลต่อการปลูกฝังคุณลักษณะนิสัยที่ดีงามให้กับนักเรียน ส่งผลให้โรงเรียนและนักเรียนมีคุณภาพตามจุดมุ่งหมาย ของหลักสูตรสถานศึกษา มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและนักเรียนมีคุณภาพตรงตามมาตรฐานการศึกษา
2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
รูปแบบการพัฒนาสภาพแวดล้อมในโรงเรียนที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ของนักเรียน ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 ประชุม วางแผน เตรียมการ (Plan)
ขั้นตอนที่ 2 ตรวจทานข้อมูลให้ชัดเจน (Information)
ขั้นตอนที่ 3 ดำเนินการด้วยความร่วมมือแบบ 3 เต็ม คือ เต็มที่ เต็มเวลา เต็มใจ (Do)
ขั้นตอนที่ 4 ติดตาม ตรวจสอบและประเมินผล (Check)
ขั้นตอนที่ 5 ค้นหาแนวปฏิบัติที่ดี (Analyze)
ขั้นตอนที่ 6 พัฒนาและปรับปรุง (Act)